Czarnuszka- maleńkie nasionka o wielkiej mocy

 Czarnuszka (Czarnuszka siewna, czarny kumin, czarny sezam, eng. black cumin)

O czarnuszce dowiedziałem się kilka lat temu w małej miejscowości Sejny (z tamtąd pochodzę) na tamtejszym co wtorkowym jarmarku, gdzie można dostać mydło i powidło, ale też  regionalne produkty typu miód, ser i inne. To właśnie kupiony tam ser z czarnuszką,   produkowany w niedalekich Wiżajnach, uzmysłowił mi istnienie tych nasionek, o których zresztą szybko zapomniałem. Pozostało tylko wspomnienie urlopu w Polsce i ser przywieziony do Wielkiej Brytanii. Minęło trochę czasu i w moje ręce dostała się książka Pana Jerzego Zięby- Ukryte Terapie. Czego Ci lekarz nie powie- gdzie dokladnie opisuje on rolę tłuszczy, ich różnice i nasze błedy w ich wykorzystywaniu.  Poczytałem trochę o olejach i okazało się, że zdrowych olei jest dużo, a ten z czarnuszki wyróżnia się szczególnie. Ale na początku przyjrzyjmy się tym nasionkom.

Czarnuszka pochodzi z Afryki Północnej, ale rośnie też w Turcji i na Wschodzie. Jest rośliną całoroczną, należącą do rodziny Ombrellifere. Kwiaty, które rozwijają się latem, są białe o niebieskawym odcieniu, owoce są nabrzmiałe i zawierają małe, czarne ziarna.

Nasiona czarnuszki to małe, matowe, czarne ziarenka o szorstkiej powierzchni i oleistym białym wnętrzu. Są trójkątne i mają 1,5 – 3 mm długości. Są podobne do nasion cebuli. Nasionka nie mają intensywnego zapachu, choć gdy się je rozetrze wydzielają aromat przypominający oregano. Smak: lekko gorzki z lekką pikantną nutą. Nazwa czarnuszka pochodzi od łacińskiego słowa „nigellus” lub „niger”, czyli czarny.  Znana już w Asyrii. W Starożytnym Egipcie znana co najmniej od 1550 r. p.n.e. Dwa dzbany z jej nasionami znaleziono w grobie Tutenchamona (ok. 1342-1339 r. p.n.e.). Wymieniona jest w biblijnej Księdze Izajasza (28,27-28). Początkowo prawdopodobnie uprawiana była jako roślina przyprawowa, później dopiero jako roślina lecznicza. O jej leczniczych własnościach po raz pierwszy pisze Dioskurides. W średniowieczu uprawiali ją mnisi w przyklasztornych ogródkach. Czarnuszka siewna była i jest jednak uprawiana również w Polsce, a w niektórych częściach naszego kraju spotkać można nawet spotkać jej dzikie okazy.

Zastosowanie kulinarne:

Czarnuszka stosowana jest w Indiach i na Bliskim Wschodzie jako przyprawa, a w Europie czasami wykorzystywana jest jako substytut pieprzu. W kuchni indyjskiej powszechnie stosowana jest jako dodatek do łagodnych duszonych potraw z jagnięciny, takich jak korma . Dobrze komponuje się  również z warzywami i potrawami dhal , jest także częstym dodatkiem sosów chutney.Nasionami posypuje się też  przed pieczeniem chleb naan. Czarnuszka jest składnikiem niektórych mieszanek przyprawowych garam masala . Na Bliskim Wschodzie czarnuszka dodawana jest do ciasta chlebowego.

Skład:

– różnorodne kwasy tłuszczowe (linolowy, alfa-linolenowy, rzadki w przyrodzie eikozadienowy, palmitynowy, mirystynowy i inne), Olej z czarnuszki  zawiera ok. 1% omega 3, 58% omega 6 i       25% omega 9

– fosfolipidy i fitosterole

– cenne flawonoidy i równie cenne saponiny

– białka (osiem z dziewięciu niezbędnych aminokwasów) i węglowodany

– alkaloidy m.in. nigellinę, nigellaminę, nigellidynę, nigellicynę – rzadkie w świecie roślin

– olejek eteryczny zawierający m.in. tymochinon, limonen, karwakrol, karwon i in.

– witaminy A, E, F, B1, B3, B6, biotynę, związki mineralne m.in. cynku, selenu, magnezu, wapnia, żelaza, sodu i potasu

Zastosowanie lecznicze:

Wzmocnienie układu odpornościowego (choroby przewlekłe, takie jak AIDS), czerwonka, odtruwanie jelit, wątroby, zaburzenia pracy wątroby i pęcherzyka żółciowego, hemoroidy, gorączka, wzdęcia, żółtaczka, nadciśnienie, choroby przenoszone drogą płciową, choroby skóry i alergie skórne (stany zapalne, obrzęk, pokrzywka, wypryski i trądzik), zapalenie oka, problemy z trawieniem, kaszel, przeziębienie i grypa, jelitowe pasożyty (robaki, ameby, tasiemiec. owsiki), problemy z nerkami i pęcherzem, paraliż,bóle reumatyczne, siniaki i urazy, senność, zmęczenie, otępienie, zapalenie zatok, układ hormonalny (PMS), zaparcia, reakcje układu odpornościowego (alergie, reumatyzm, stwardnienie rozsiane, białaczka, katar sienny i astma), anoreksja,  brak menstruacji,  rak,  grzybice, bóle głowy,  podwyższony cholesterol,  kolki niemowlęce,  cukrzyca,  biegunka, stany osłabienie, zmęczenie

Nasiona czarnuszki – Semen Nigellae mielone nadają się do zaparzania w wodzie i mleku. Można też robić mieszanki z miodem i alkoholem.  W krajach Bliskiego Wschodu wierzy się w to, że żucie profilaktycznie „dla zdrowotności” 10 ziarenek czarnuszki dziennie trzyma z dala wszelkie choroby. To dobry pomysł, na pewno lepszy niż żucie toksycznych konwencjonalnych gum do żucia.

Badania dotyczące olejku z nasion czarnuszki:

Olejek z nasion czarnuszki używany był od blisko 4000 lat, jednak dopiero w ubiegłym wieku jego właściwości stały się szerzej znane. W latach 1992 -2012, prowadzone były badania farmakologiczne dotyczące olejków lotnych nasion czarnego kminu. Dowiodły one że olej ma właściwości przeciwbólowe, przeciwrobaczne , antybakteryjne i przeciwzapalne, posiada cechy przeciwutleniaczy, przeciwgrzybicze, ma działanie przeciwgorączkowe i napotne, antyspazmatyczne, wiatropędne, przeciwnowotworowe, redukuje ciśnienie krwi, stymuluje system immunologiczny, ma działanie przeczyszczające i wspomagające układ pokarmowy,  wspomaga leczenie łuszczycy,  poprawia stan włosów i paznokci, olej nadaje się do codziennej pielęgnacji skóry skłonnej do wyprysków i trądziku oraz infekcji bakteryjnych.

Zażywać 1-2 razy dziennie po 1 łyżce lub łyżeczce, na czczo jako środek odtruwający, przecipasożytniczy i immunostymulujący, po jedzeniu jako środek przeciwtrądzikowy i wzmacniający

Przeciwskazania:

Nie zaleca się regularnego spożywania w czasie ciąży, gdyż może powodować skurcze macicy, należy być także ostrożnym podczas karmienia piersią. Nie stwierdzono  skutków ubocznych czarnuszki lub jej oleju pod warunkiem stosowania zalecanych dawek. Jak ze wszystkimi ziołami stosowanymi terapeutycznie zaleca się też robić krótkie przerwy w stosowaniu raz na jakiś czas. Ma dość ostry smak więc nie zaleca się dzieciom do pierwszego roku życia.

W Wielkiej Brytanii z łatwością kupimy nasiona czarnuszki na ebay, olej także jest dostępny, więc zażywajmy i bądźmy zdrowsi !

Przydatne linki:

http://www.pure-oils.co.uk/pl/

http://www.akademiawitalnosci.pl/20-powodow-dla-ktorych-pokochasz-czarnuszke/

http://rozanski.li/

http://www.czarnuszka.com.pl/