Babcia Tekla i jej nieznanoświatowa mądrość

Moje dzieciństwo przypadło na lata 50. XX wieku. Był to okres, kiedy na wsi informacje przekazywano sobie zazwyczaj z ust do ust. W chłopskiej chacie gazeta czy książka gościły rzadko, radioodbiorniki też. Działała wprawdzie radiofonia przewodowa, ale z tzw. toczek leciała tylko propaganda, którą puszczano mimo uszu. O telewizji wówczas nawet się nie słyszało.

Kobiety w zimowe wieczory zbierały się po dwie-trzy w kuchni którejś z chat i przędły len na kołowrotkach. Energia elektryczna w tamtym czasie była rarytasem. Wyłączano ją nagminnie, szczególnie na wsiach (o ile w ogóle wieś została zelektryfikowana! Białowieża akurat tak). Toteż korzystano powszechnie z lamp naftowych. Wisiały one na ścianie. Światło padające na kądzielnice kilku ustawionych obok siebie kołowrotków, rzucało dziwne, długie cienie.

Atmosfera była tajemnicza, jakby nie z tego świata.

Zmuszała wprost do snucia fantastycznych opowieści. Towarzyszące kobietom dzieci, niby zajęte zabawą, nadstawiały uszu chłonąc wszystko, co usłyszały.

Po przeglądzie zwykłych wieści – kto, gdzie i kiedy, prządki zaczynały opowiadać o różnych dziwnych przypadkach, o których zasłyszały od innych osób, bądź same ich doświadczyły. Nie były to opowiadania zmyślone, bo padały nazwiska mieszkańców Białowieży lub okolicznych wsi, mówiono też o konkretnych miejscach, podawano dokładny czas niecodziennego wydarzenia. Niestety, w moim wieku trudno już przypomnieć sobie szczegóły tych opowieści. Należało je spisać zaraz po usłyszeniu, ale zrobić tego, mając zaledwie kilka lat, oczywiście nie mogłem. A i odtworzyć na podstawie wywiadów z opowiadającymi je paniami też już się nie da, bo wszystkie od dawna nie żyją.