Testament Kardaszowa – energia, rozwój i astroinżynieria

Graf: Gerald CCO

Zmarły latem ub. roku rosyjski astrofizyk, dr Nikołaj S. Kardaszow, był autorem słynnej skali rozwoju cywilizacji pozaziemskich. Cywilizacje III stopnia, czerpiące ją z całej galaktyki, mogą mieć niewyobrażalne z naszego punktu widzenia możliwości technologiczne


Marek Żelkowski, NŚ 3/2020

Na początku lat 60. Nikołaj Kardaszow podczas prac w obserwatorium astronomicznym często zastanawiał się, jak wysoki może być stopień rozwoju cywilizacji żyjących w odległych rejonach Wszechświata. To właśnie wówczas wpadł na pomysł sklasyfikowania poziomu zaawansowania technicznego Obcych i stworzył czysto hipotetyczną skalę do mierzenia sprawności technologicznej cywilizacji, mierzonej ilością wykorzystywanej przez nią energii.

Uczony wyróżnił trzy typy/poziomy cywilizacji. Na pierwszym z nich społeczność jest zdolna do wykorzystywania energii otrzymywanej przez planetę z gwiazdy centralnej oraz ze źródeł samej planety. Na Ziemi energię odbieraną ze Słońca szacuje się na poziomie 1,74×1017 watów (w oryginalnym artykule Kardaszowa dla cywilizacji typu I zaproponowany został znacznie niższy poziom energii = 4×1012 W).

Poziom drugi to cywilizacja, która potrafi zagospodarować całą energię emitowaną przez gwiazdę centralną (w przypadku Słońca szacuje się, że to 3,828×1028 watów).

Przeglądaj spis treści numeru 3/2020 lub zamów wersję elektroniczną NŚ

Poziom trzeci Kardaszow przewidział dla istot umiejących wykorzystywać energię zbliżoną do energii światła emitowanego przez całą galaktykę (8×1036 watów; Kardaszow proponował 4×1037 W).

Ponieważ skala opisywała trzy etapy rozwoju cywilizacji, a pierwszy z jej poziomów odwoływał się do społeczności, która potrafi wykorzystać cały zasób energii dostępny na rodzimej planecie, bardzo szybko pojawiły się pytania: Na jakim etapie rozwoju znajduje się cywilizacja ziemska? Naukowcy zajmujący się futurologią postanowili więc dołożyć do skali Kardaszowa jeszcze jeden poziom, oznaczony jako Typ 0.

(…) Gdy skala Kardaszowa dostała się w ręce pisarzy zajmujących się fantastyką naukową, wzbudziła w nich uczucie niedosytu. Najbardziej konsekwentnie dał temu wyraz Isaac Asimov (amerykański pisarz i profesor biochemii), który zaproponował cztery kolejne poziomy rozwoju cywilizacyjnego:

Typ IV – społeczność zdolna do wykorzystania energii dostępnej w supergromadzie (zgrupowanie setek lub tysięcy grup i gromad galaktyk – są to jedne z największych znanych struktur we Wszechświecie)…

To jedynie fragment artykułu. Pełną wersję przeczytasz w NŚ 3/2020 dostępnym także jako e-wydanie.